टिप्पणी: १. एषापि ऋग् यद्यप्यश्विसम्बद्धा, तथाप्यस्या देवता इन्द्रः परिगणितः। इन्द्राधीनत्वादश्विनोः तयोः स्तुत्यापीन्द्र एव स्तुतः इति समाधेयम्। ऋग्वेदे त्वस्या ऋचः साक्षाद् अश्विनावेव देवते पठिते। २. ऋ० १।४७।१ देवते अश्विनौ। ‘सोमो दिविष्टिषु’ इत्यत्र ‘सोम ऋतावृधा’ इति पाठः। ३. दिवं याभिर्गम्यते ता दिविष्टयः स्वर्गफलाः ज्योतिष्टोमाद्याः। यागसंयोगसंपत्तिरित्यर्थः—इति वि०। दिविष्टिषु यज्ञेषु—इति भ०। दिव एषणेषु यज्ञेषु—इति सा०। ४. तिरोअह्न्यम् तृतीयसवनिकम्। अथवा तिर इति प्राप्तनाम। अहनि भवः अह्न्यः। प्राप्ते यागाहनि भवः तिरोअह्न्यः—इति वि०। तिरः सतः इति प्राप्तस्य नामनी। प्राप्ते सुत्याहे भवः तम्—इति भ०। तिरो अह्न्यम् तिरोभूते पूर्वस्मिन् दिनेऽभिषुतम्—इति सा०। ऋ० १।४५।१० भाष्ये सायण एवमाह—“पूर्वस्मिन् अह्नि अभिषुतो यः सोमः उत्तरेऽहनि हूयते तस्यैतन्नामधेयम्” इति। “तिरश्च तदहश्च तिरोहः तस्मिन् भवम्”, इति ऋ० १।४७।१ भाष्ये द०। ५. ऋग्वेदभाष्ये दयानन्दर्षिर्मन्त्रमेतं सभासेनाधीशयोः पक्षे व्याख्यातवान्।