पदार्थान्वयभाषाः - हे अश्विना=अश्विनौ। अशू व्याप्तौ संघाते च। अश्नुवाते स्वगमनेन स्वगुणेन हिताऽऽचरणेन च यौ प्रजावर्गं व्याप्नुतस्तावश्विनौ राजामात्यौ। यद्वा। आगामी दिवसः श्वः। न विद्यते श्व आगामी दिवसो ययोस्तौ। ततः स्वार्थे तद्धितः। यद्वा। नाश्वोऽश्वः। तदनयोरस्तीति। प्रजाह्वाने सति आवयोरद्यान्यत् कार्य्यमनुष्ठेयमस्ति श्वस्तव गृहमागमिष्याव इति यौ न कथयतस्तावश्विनौ सदा कार्य्योद्यतौ। अश्वैर्युक्तौ वा। अश्वापत्यौ वा। बह्वशनशीलौ वा। पुनः। हे दस्रा=दस्रौ=दर्शनीयौ। यद्वा। दस उपक्षये। दुष्टानामुपक्षयितारौ। हिरण्यवर्त्तनी=वर्तनं वर्तनी व्यवहारः। हिरण्याहिता रमणीया च वर्तनीययोस्तौ। यद्वा। वर्तनी रथः हिरण्या सुवर्णमयी वर्तनीययोस्तौ। हे ईदृशौ राजसचिवौ युवम्=युवाम्। विश्वाभिः=सर्वाभिः। ऊतिभिः= रक्षाभिर्दातव्याभिः सह। नोऽस्मान् आगच्छतम्। ततः। सोम्यम्=सोममिश्रितम्। मधु। पिबतम्=प्रजापालनेन सर्वकार्य्येषु राज्ञां माधुर्य्यं भवतीत्यर्थः ॥१॥

पदार्थान्वयभाषाः - (अश्विना) हे व्यापकौ सेनाध्यक्षसभाध्यक्षौ ! (युवम्) युवाम् (विश्वाभिः, ऊतिभिः) सर्वविधरक्षाभिः (नः, आगच्छतं) अस्मानभ्यागच्छतम् (दस्रा) हे शत्रुनाशकौ ! (हिरण्यवर्तनी) सुवर्णेन व्यवहरन्तौ (सोम्यम्) सोमसम्बन्धिनम् (मधु) मधुररसम् (पिबतम्) पिबतम् ॥१॥