पदार्थान्वयभाषाः - (साधुना पथा चतुरक्षौ शबलौ सारमेयौ श्वानौ अतिद्रव) हे जीव ! त्वं धर्म्येण मार्गेण चतुष्प्रहरकौ चित्रवर्णौ सारमेयौ-सरमाया उषायाः पुत्रावहोरात्रौ, ‘सरमेति शब्दो मध्यस्थानदेवताप्रकरणे पदनामसु निघण्टौ पठितत्वान्निरुक्ते च सरमा सरणादिति व्याख्यातत्वाददितिशब्देनं साकं वर्णनाच्च सरमाशब्दस्यार्थ उषोऽत्र गृह्यते। सूर्यचन्द्रप्रकाशाभ्यां चित्रवर्णावहोरात्रौ शबलावत्रोच्येते। शबलावहोरात्रावित्यत्र प्रमाणम्-“श्यामश्च त्वा मा शबलश्च प्रेषितौ यमस्य यौ पथिरक्षी श्वानौ। अर्वाङेहि मा विदीध्यो मात्र तिष्ठः पराङ् मनाः” [अथ०८।१।९] प्रकृते दशममन्त्रे ‘श्वानौ’ एकादशे च ‘पथिरक्षी’ एवं द्वावपि शब्दौ पथिरक्षी श्वानौ, अथर्ववेदस्यैकस्मिन्नेव मन्त्रे पठितौ स्तः। तन्मन्त्रे च यत् कौषीतकिब्राह्मणवचनं तदत्र प्रमाणमुद्ध्रियते  “अहर्वै शबलो रात्रिः श्यामः” [कौ०२।९] इति प्रामाण्यादृङ्मन्त्रोक्तशबलौ पथिरक्षी श्वानावहोरात्राविति सिद्धम्। तावहोरात्रौ हे जीव ! त्वमतिद्रव सम्यक् प्राप्तो भव (अथ सुविदत्रान् पितॄन्-उपेहि ये यमेन सधमादं मदन्ति ) अथानन्तर हे जीव ! सुशोभनान् कल्याणसम्पादकान् पालकान्-ऋतुसह-चरितान् सूर्यरश्मीनुपेह्युपागच्छ, ये पितरो रश्मयो यमेन-कालेन सहयोगं भजन्ते ॥१०॥