भावार्थभाषाः - अत्र वाचकलुप्तोपमालङ्कारः। अस्मिञ् जगति तमः प्रकाशरूपौ द्वौ पदार्थौ स्तः, याभ्यां सदा लोकार्द्धे दिनं रात्रिश्च वर्तेते। यद्वस्तु तमस्त्यजति तत् त्विषं गृह्णाति यावद्दीप्तिस्तमस्त्यजति तावत्तमिस्रादत्ते द्वौ पर्य्यायैण सदैव स्वव्याप्त्या प्राप्तं प्राप्तं द्रव्यमाच्छादयतः सहैव वर्तेते तयोर्यत्र यत्र संयोगस्तत्र तत्र संध्या यत्र यत्र वियोगस्तत्र तत्र रात्रिर्दिनं च यौ स्त्रीपुरुषावेवं संयुक्तौ वियुक्तौ च भूत्वा दुःखनिमित्तानि जहीतः सुखकारणानि चादत्तस्तौ सदानन्दितौ भवतः ॥ ७ ॥

भावार्थभाषाः - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमालंकार आहे. या जगात काळोख व प्रकाश हे दोन पदार्थ आहेत. त्यामुळे सदैव पृथ्वी इत्यादीवर अर्ध्या भागावर दिवस व अर्ध्या भागावर रात्र असते. जी वस्तू अंधःकाराचा त्याग करते ती प्रकाशाचा स्वीकार करते. जितका प्रकाश अंधकाराचा त्याग करतो तितकी रात्र होते. दोन्ही पाळीपाळीने सदैव आपल्या व्याप्तीने पदार्थाला झाकतात. ते दोन्ही बरोबरच असतात. त्यांचा जिथे जिथे संयोग होतो. ती संध्याकाळ असते व जिथे जिथे वियोग होतो अर्थात वेगवेगळे होतात, तेथे तेथे रात्र व दिवस होतात. जे स्त्री पुरुष संयुक्त व वियुक्त होऊन दुःखाच्या कारणांचा त्याग करतात व सुखाच्या कारणांचा स्वीकार करतात ते सदैव आनंदित असतात. ॥ ७ ॥