Go To Mantra

यथा॑ नकु॒लो वि॒च्छिद्य॑ सं॒दधा॒त्यहिं॒ पुनः॑। ए॒वा काम॑स्य॒ विच्छि॑न्नं॒ सं धे॑हि वीर्यावति ॥

Mantra Audio
Pad Path

यथा । नकुल: । विऽछिद्य । सम्ऽदधाति । अहिम् । पुन: । एव । कामस्य । विऽछिन्नम् । सम् । धेहि । वीर्यऽवति ॥१३९.५॥

Atharvaveda » Kand:6» Sukta:139» Paryayah:0» Mantra:5


Reads times

PANDIT KSHEMKARANDAS TRIVEDI

गृहस्थ आश्रम में प्रवेश के लिये उपदेश।

Word-Meaning: - (यथा) जैसे (नकुलः) कुत्सित कर्म न ग्रहण करनेवाला, नेवला (अहिम्) साँप को (विच्छिद्य) टुकड़े-टुकड़े करके (पुनः) फिर (सन्दधाति) समाहितचित्त हो जाता है। (एव) वैसे ही (वीर्यवति) हे बलवती ! (कामस्य) कामना के (विच्छिन्नम्) घाव को (संधेहि) भर दे ॥५॥
Connotation: - जैसे नेवला जन्तु साँप को मार कर आप स्वस्थ और शान्त हो जाता है, वैसे ही विद्वान् पुरुष विदुषी पत्नी को पाकर दुःख नाश करके आनन्द भोगता है ॥५॥
Footnote: ५−(यथा) (नकुलः) न+कु+ला आदाने−क। नभ्राण्नपान्नवेदा०। पा० ६।३।७५। इति नञः प्रकृतिभावः। न कु कुत्सितं कर्म लाति गृह्णातीति यः स नकुलः। जन्तुविशेषः (विच्छिद्य) खण्डशः कृत्वा (संदधाति) समाहितः स्वस्थो भवति (अहिम्) आहन्तारं सर्पम् (पुनः) अनन्तरम् (एव) एवम् (कामस्य) प्रेम्णः (विच्छिन्नम्) अवखण्डितं क्षतम् (संधेहि) संयोजय (वीर्यवति) हे बलवति ॥