किं सु॑बाहो स्वङ्गुरे॒ पृथु॑ष्टो॒ पृथु॑जाघने। किं शू॑रपत्नि न॒स्त्वम॒भ्यमीषि वृ॒षाक॑पिं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥
Pad Path
किम् । सुबाहो इति सु बाहो । सुऽअङ्गुरे । पृथुस्तो इति । पृथुऽस्तो । पृथुऽजघने ॥ किम् । शूरऽपत्नि । न: । त्वम् । अभि । अमीषि । वृषाकपिम् । विश्वस्मात् । इन्द्र: । उत्ऽतर ॥१२६.८॥
Atharvaveda » Kand:20» Sukta:126» Paryayah:0» Mantra:8
Reads times
PANDIT KSHEMKARANDAS TRIVEDI
गृहस्थ के कर्तव्य का उपदेश।
Word-Meaning: - (सुबाहो) हे बलवान् भुजाओंवाली ! (स्वाङ्गुरे) हे दृढ़ अंगुलियोंवाली ! (पृथुजघने) हे मोटी जङ्घाओंवाली ! (पृथुष्टो) हे बड़ी स्तुतिवाली ! [कुलवधू] (किम्) क्यों, (शूरपत्नि) हे शूर की पत्नी ! (किम्) क्यों, (त्वम्) तू (नः) हमारे (वृषाकपिम्) वृषाकपि [बलवान् चेष्टा करानेवाले जीवात्मा] को (अभि) सर्वथा (अमीषि) पीड़ा देगी, (इन्द्रः) इन्द्र [बड़े ऐश्वर्यवाला मनुष्य] (विश्वस्मात्) सब [प्राणी मात्र] से (उत्तरः) उत्तम है ॥८॥
Connotation: - रूपवती, बलवती, गुणवती स्त्री पुत्र-पुत्रियों को रूपवान्, बलवान् और गुणवान् बनाकर पति आदि को सदा प्रसन्न करे ॥८॥
Footnote: ८−(किम्) आक्षेपे। किमर्थम् (सुबाहो) बलयुक्तभुजोपेते (स्वाङ्गुरे) दृढाङ्गुलिके (पृथुष्टो) अथ० ७।४६।१। ष्टुञ् स्तुतौ-डु। बहुस्तुतियुक्ते (पृथुजघने) स्थूलजङ्घे (किम्) (शूरपत्नि) हे वीरस्य भार्ये (नः) अस्माकम् (त्वम्) (अभि) सर्वतः (अमीषि) अम पीडने। आमयसि। पीडयिष्यसि (वृषाकपिम्) म० १। बलवन्तं चेष्टयितारं जीवात्मानम्। अन्यत् पूर्ववत् ॥
