Go To Mantra

वेदि॑ष्टे॒ चर्म॑ भवतु ब॒र्हिर्लोमा॑नि॒ यानि॑ ते। ए॒षा त्वा॑ रश॒नाग्र॑भी॒द्ग्रावा॑ त्वै॒षोऽधि॑ नृत्यतु ॥

Mantra Audio
Pad Path

वेदि: । ते । चर्म । भवतु । बर्हि: । लोमानि । यानि । ते । एषा । त्वा । रशना । अग्रभीत् । ग्रावा । त्वा । एष: । अधि । नृत्यतु ॥९.२॥

Atharvaveda » Kand:10» Sukta:9» Paryayah:0» Mantra:2


Reads times

PANDIT KSHEMKARANDAS TRIVEDI

वेदवाणी की महिमा का उपदेश।

Word-Meaning: - [हे वेदवाणी !] (चर्म) [मेरा] चर्म (ते) तेरे लिये (वेदिः) वेदि [यज्ञभूमि] (भवतु) होवे, [मेरे] (यानि लोमानि) जो लोम हैं [वे] (ते) तेरे लिये (बर्हिः) यज्ञासन [होवें]। (एषा) [मेरी] इस (रशना) जीभ ने (त्वा) तुझे (अग्रभीत्) ग्रहण किया है, (एषः) यह (ग्रावा) शास्त्रों का उपदेशक [विद्वान्] (त्वा) तुझको (अधि) अधिकारी करके (नृत्यतु) अङ्गों को हिलावे ॥२॥
Connotation: - मनुष्य वेदविद्या के लिये अपने चर्म अर्थात् शरीर को वेदिसमान और अपने रोमों को कम्बल आदि आसन तुल्य बनावे अर्थात् अपने अङ्ग-अङ्ग में और रोम-रोम में वेदवाणी को व्यापक जाने और जिह्वा से अभ्यास करके संसार में विविध चेष्टा करे ॥२॥
Footnote: २−(वेदिः) परिष्कृता यज्ञभूमिः (ते) तुभ्यम् (चर्म) मम शरीरम् (भवतु) (बर्हिः) कम्बलकुशाद्यासनम् (लोमानि) रोमाणि (यानि) (ते) तुभ्यम्, तानीति शेषः (एषा) दृश्यमाना (त्वा) त्वाम् (रशना) अशे रश च। उ० २।७५। अशू व्याप्तौ-युच्, टाप्। रशादेशश्च धातोः। जिह्वा-इति शब्दकल्पद्रुमः। रशनाः, अङ्गुलिनाम-निघ० २।५। (अग्रभीत्) गृहीतवती (ग्रावा) अ० ३।१०।५। गॄ विज्ञाने-क्वनिप्। शास्त्रविज्ञापकः। पण्डितः। ग्रावाणः पदनाम-निघ० ५।३। (त्वा) (एषः) (अधि) अधिकृत्य (नृत्यतु) अङ्गानि विक्षिपतु ॥