नैतां वि॑दुः पि॒तरो॒ नोत दे॒वा येषां॒ जल्पि॒श्चर॑त्यन्त॒रेदम्। त्रि॒ते स्वप्न॑मदधुरा॒प्त्ये नर॑ आदि॒त्यासो॒ वरु॑णे॒नानु॑शिष्टाः ॥
Pad Path
न। एताम्। विदुः। पितरः। न। उत। देवाः। येषाम्। जल्पिः। चरति। अन्तरा। इदम् । त्रिते। स्वप्नम्। अदधुः। आप्त्ये। नर। आदित्यासः। वरुणेन। अनुऽशिष्टाः ॥५६.४॥
Atharvaveda » Kand:19» Sukta:56» Paryayah:0» Mantra:4
Reads times
PANDIT KSHEMKARANDAS TRIVEDI
निद्रा त्याग का उपदेश।
Word-Meaning: - (एताम्) इस [आगे वर्णित वाणी] को (न) न तो (पितरः) पालन करनेवाले, (उत) और (न) न (देवाः) विद्वान् लोग (विदुः) जानते हैं, (येषाम्) जिन [लोगों] को (जल्पिः) वाणी (इदम् अन्तरा) इस [जगत्] के बीच (चरति) विचरती है−“(वरुणेन) श्रेष्ठ [परमात्मा] करके (अनुशिष्टाः) शिक्षा किये गये, (आदित्यासः) अखण्डव्रतवाले (नरः) नेता लोगों ने (आप्त्ये) आप्ता [सत्यवक्ताओं] के हितकारी (त्रिते) तीनों [लोकों] के विस्तार करनेवाले [परमेश्वर] में (स्वप्नम्) स्वप्न को (दधुः) धारण किया है ॥४॥
Connotation: - विचारना चाहिये ॥४॥
Footnote: ४−(न) निषेधे (एताम्) वक्ष्यमाणां वाणीम् (विदुः) जानन्ति (पितरः) पालकाः (न) निषेधे (उत) अपि च (देवाः) विद्वांसः (येषाम्) (जल्पिः) जल्प व्यक्तायां वाचि इन्-प्रत्ययः। वाणी (चरति) विचरति। वर्तते (इदम् अन्तरा) अस्य जगतो मध्ये (त्रिते) अ० ५।१।१। त्रि+तनु विस्तारे-ड प्रत्ययः। लोकत्रयविस्तारके परमात्मनि (स्वप्नम्) (दधुः) धारितवन्तः (आप्त्ये) आप्तानां सत्यवक्तॄणां हिते (नरः) नेतारः (आदित्यासः) अखण्डव्रतिनः (वरुणेन) श्रेष्ठेन परमेश्वरेण (अनुशिष्टाः) निरन्तरमुपदिष्टाः ॥
